Retroperspektywy 2012

 

 

Międzynarodowy Festiwal Teatralny Retroperspektywy 2012, organizowany przez Teatr CHOREA, to miejsce konfrontacji artystycznych teatru niezależnego, platforma spotkań, warsztatów i dyskusji o przemianach zachodzących w teatrze XXI wieku.

Druga edycja festiwalu nawiązywała w dużym stopniu do żydowskiej tradycji, kultury i historii, ale w odróżnieniu od innych festiwali sięgających po tę tematykę, Retroperspektywy chciały zaprezentować wydarzenia teatralne i artystyczne wywodzące się z różnorodnych doświadczeń osobistych twórców, operujących odmienną estetyką i metodami pracy. To właśnie doświadczenia osobiste i sposób formułowania pytań o nasz stosunek wobec tradycji żydowskiej i jej współczesnego funkcjonowania, a nie moda i temat były decydujące podczas układania programu.

"Żydostwo w sztuce i w życiu krąży wokół mnie od lat. Na różne sposoby próbowałem się dystansować i obronić przed tym, co sentymentalne i tragiczne, ale ten temat osaczał i angażował mnie coraz bardziej poprzez spotkania z takimi artystami jak Passini, Gamson czy Osterman. Uznałem, że nadszedł czas, aby te doświadczenia zebrać i zderzyć ze sobą. Okazuje się, że tu nie chodzi o mnie, tylko o każdego z nas. Tym, co łączyło wszystkie prezentowane podczas tego festiwalu spektakle była próba konfrontacji i zdefiniowania siebie wobec przeszłości oraz wobec własnych marzeń i lęków.

Mieliśmy możliwość wybrania się w wielopoziomową podróż – opowieść o żydowskich przodkach i niemieckich eksperymentach genetycznych - podczas polskiej premiery spektaklu „TOV”, przygotowanej przez wybitną choreografkę Rosannę Gamson z Los Angeles i zespół  CHOREI. Młoda reżyserka z Tel Avivu Ruthie Osterman zrealizowała interdyscyplinarny projekt „Szpera 42”, odwołujący się do najbardziej dramatycznych wydarzeń łódzkiego getta - wielkiej wywózki do obozów zagłady 15 tysięcy dzieci i starszych ludzi we wrześniu 1942 roku. Paweł Passini w  premierowej „Księdze Blasku” w przewrotny sposób sięgnął po jedną z najbardziej zagadkowych ksiąg ludzkości - Kabałę, za pomocą której próbuje prześwietlić całą swoją dotychczasową drogę w teatrze. Natomiast teatr Manisha Mitry z Indii przedstawił „Podróż do Daakghar”, szkatułkowy spektakl o Januszu Korczaku pracującym z dziećmi nad sztuką Rabindranath Tagore w przeddzień wywózki do Oświęcimia. 

Premierowy spektakl pt. „Rok 2012” - efekt ponad dwumiesięcznej  współpracy  artystów z Białorusi z aktorami CHOREI pod kierunkiem Doroty Porowskiej i Ewgienija Korniaga - był próbą zdefiniowania miejsca młodego obywatela wschodniej Europy we współczesnym świecie. Wieloznaczną opowieść o męskich słabościach zobaczyliśmy w duńskim spektaklu „Men&Mahler” stworzonym w wyniku współpracy międzynarodowej grupy artystów należących do sieci DNA Continuum. W ramach prezentacji łódzkiej sceny zaproponowaliśmy spektakl Teatru Pinokio - „Bruno Schulz” w reżyserii Konrada Dworakowskiego oraz „Re:akcję” Pracowni Fizycznej prowadzonej przez Jacka Owczarka. 

Drugim filarem festiwalu była scena muzyczna w Willi Grohmana, gdzie mieściło się nasze Centrum Festiwalowe. Zagrali dla nas między innymi: The Blue Rabbit z Łodzi, skład SzaZaZe i Chór Gre Badanie z Warszawy, międzynarodowa formacja The Turbans z Londynu, czy grający muzykę bałkańską zespół Sarakina z Białegostoku. Szczególnym wydarzeniem festiwalu był koncert „Pieśni Świata” w wykonaniu Chóru Teatru CHOREA, pod kierownictwem Tomasza Krzyżanowskiego. Była to kontynuacja pracy edukacyjnej podjętej podczas naszego największego projektu „Oratorium Dance Project”.

Festiwal dopełnił cykl różnorodnych warsztatów teatralnych i muzycznych prowadzonych przez artystów z całego świata.

Celem naszego festiwalu jest spotkanie niepokornych artystów, którzy działają w obrębie tego samego kręgu niewygodnych pytań filozoficznych, społecznych i antropologicznych. W perspektywie gwałtownego przyspieszenia cywilizacyjnego, totalnej komercjalizacji naszej wyobraźni i gubienia europejskiej tożsamości, o której alarmuje  Zygmunt Bauman, chcemy gromadzić wokół naszego festiwalu twórców, których najważniejszą ideą jest pytanie o tożsamość jednostkową i społeczną, granice naszej wrażliwości i pamięci oraz wartości uzasadniające sens i cele naszego działania."

Tomasz Rodowicz 
Dyrektor Artystyczny
Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Retroperspektywy